Luchtvervuiling: Frankrijk veroordeeld door het Hof van Justitie van de Europese Unie
Na een inbreukprocedure die de Europese Commissie in 2015 had ingeleid, heeft het Hof van Justitie op 24 oktober 2019 geoordeeld dat Frankrijk zijn Europese verplichtingen inzake de bestrijding van luchtverontreiniging niet is nagekomen.
De zaak betreft de naleving van de bepalingen in richtlijn 2008/50 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa. De richtlijn schrijft voor dat de lidstaten vanaf 1 januari 2010 de grenswaarden voor stikstofdioxide (NO2) moeten respecteren.
Naar aanleiding van de vaststelling van systematische en aanhoudende overschrijdingen van de jaarlijkse NO2-grenswaarden in veel gebieden van Frankrijk, leidde de Commissie op grond van artikel 258 VWEU een inbreukprocedure tegen Frankrijk in.
De uitspraak is definitief: Frankrijk wordt veroordeeld wegens niet-naleving van de bepalingen van de richtlijn inzake luchtkwaliteit.
De talrijke tegenargumenten van de Franse staat zijn verworpen door het Hof van Justitie, dat oordeelt dat "de overschrijding van de grenswaarden voor NO2 in de lucht op zich volstaat om te concluderen dat er sprake is van een schending van de bepalingen van artikel 13 van richtlijn 2008/50 en van bijlage XI."
Het Hof vervolgt: "Het is niet relevant of de inbreuk het gevolg is van de intentie of nalatigheid van de lidstaat in kwestie, of van technische of structurele moeilijkheden waarmee de lidstaat geconfronteerd zou zijn."
Wat betreft de vraag of de staat passende maatregelen heeft genomen om ervoor te zorgen dat de duur van de overschrijding zo kort mogelijk is, erkent het Hof dat de lidstaten over een zekere bewegingsvrijheid beschikken om te bepalen welke maatregelen ze nemen en dat de analyse daarvan geval per geval moet gebeuren. In het onderhavige geval wijst het Hof erop dat de doelstellingen inzake de grenswaarden vanaf 2010 van kracht waren. Het benadrukt dat er vanaf 2010 overschrijdingen van die waarden werden vastgesteld en dat Frankrijk vanaf dat moment verplicht was om zo snel mogelijk de nodige wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in te voeren en te handhaven om aan de richtlijn te voldoen.
Het Hof merkt op dat de grenswaarden gedurende zeven opeenvolgende jaren systematisch en voortdurend overschreden zijn. In de woorden van het Hof: "Een dergelijke situatie toont op zichzelf aan – zonder dat de inhoud van de luchtkwaliteitsplannen die de Franse Republiek heeft opgesteld nader onderzocht hoeft te worden – dat de lidstaat in het onderhavige geval geen passende en doeltreffende maatregelen heeft genomen om ervoor te zorgen de duur van de overschrijding van de grenswaarden voor NO2 zo kort mogelijk is (...)."
Verwante expertise: Leefmilieu