Milieudefensie verliest zaak over schone lucht
Deze zaak gaat over de luchtkwaliteit in Nederland, meer bepaald de vervuilende stoffen stikstofdioxide en fijnstof. Centraal staat de vraag of de Nederlandse Staat voldaan heeft aan de op hem rustende verplichtingen inzake deze vervuilende stoffen.
De Staat past de grenswaarden uit de Europese Richtlijn van 20 mei 2008 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa toe en streeft er eveneens naar om de richtwaarde uit de WHO-guidelines te halen. Deze guidelines zijn een instrument en een onderbouwing voor het beleid op het gebied van luchtkwaliteit zonder rechtstreekse verplichtingen voor de Staat.
De rechter wijst er op dat de Staat "toewerkt" naar het bereiken van de richtwaarden van de WHO, die nog niet overal in Nederland bereikt zijn. Er is echter geen verdragsbepaling die de Staat verplicht nu al aan die guidelines te voldoen.
Wat betreft de ingeroepen artikelen 2 en 8 EVRM is het duidelijk dat er bij de eisers (Milieudefensie en Adem) geen sprake is van een aantasting van hun fysieke integriteit of een inmenging in hun privéleven. Door middel van de fair balance test gebeurt er een afweging tussen, enerzijds, de belangen van Milieudefensie om zoveel mogelijk te worden behoed voor de gevolgen van hinderlijke activiteiten voor het milieu en de omgeving en, anderzijds, het economische en maatschappelijke belang dat wordt gediend met de desbetreffende activiteit.
Er is geen grond om te oordelen dat de Staat bij het nemen van maatregelen de ruime beleidsmarge heeft overschreden op een wijze die een fair balance verstoort. Het loutere feit dat de WHO-normen betere bescherming bieden, volstaat niet. Door het niet (op korte termijn) verwezenlijken van de WHO-richtwaarden voor fijn stof heeft de Staat artikelen 2 en 8 niet geschonden.
Ondanks het feit dat op de uiterste datum de grenswaarden voor PM10 en NO2 niet zijn gehaald, is er geen sprake van onrechtmatig handelen vanwege de Staat in de concrete omstandigheden van individuele gevallen. Een bijkomende verplichting van de Staat is het zo kort mogelijk houden van de periode van overschrijding van grenswaarden indien deze op de uiterste data niet zijn bereikt. Dat de grenswaarden niet zijn gehaald en dat de uiterste data verstreken zijn of de omstandigheid dat de prognoses uitwijzen dat de grenswaarden in 2020 nog steeds niet overal bereikt zijn, is onvoldoende om te concluderen dat de Staat zijn tweede verplichting niet heeft nageleefd.
Zie: Rb. Den Haag 27 december 2017 Milieudefensie/Nederlandse Staat
N.B.:
- Stikstofdioxide = NO2
- Fijnstof = PM 2,5 en PM 10
Verwante expertise: Leefmilieu